AYLİN RANA AYDİN - Yaz aylarıyla birlikte hasat dönemi de sürerken meyve, sebzede bolluk yaşanıyor. Fakat artan maliyetlerle birlikte ürün fiyatlarında da yükseliş söz konusu. Milliyet olarak Bağcılar bölgesindeki market ve pazarları dolaştık. Sebze ve meyve fiyatlarının nabzını yerinde tuttuk.
Meyve ve sebzenin bol olduğu bir dönem olmasına rağmen fiyatlar önceki yıllara göre el yakıyor. Pazarda gözlemlerimize göre, çoğu vatandaş sebze meyveyi, tek tek ihtiyacı kadar ya da yarım kilogram ile bir kilogram aralığında satın alıyor. Eskisi gibi kilolarca meyve, sebze alımı yapılmıyor. Pazarcılar ise önceki yıllarda halden kasalarca ürün getirdiklerini ancak son dönemde birkaç kasa ürünle pazar tezgahı kurduklarını söylüyor.
Öğle saatlerinde dolaştığımız pazarın tenhalığı da dikkat çekiciydi.Çoğu zaman vatandaşlar tezgâhları baştan sona dolaşarak ‘biraz daha fazla alırım’ düşüncesiyle en uygun fiyatlı ürünü bulmaya çalışıyordu. Tezgâhlarda dikkat çeken başka bir detay ise bazı tezgâhlarda fiyat etiketi yerine etiketlerde yalnızca ürün adları yazıyordu. Ürün etiketi olmayan birkaç tezgâhta fiyat sorduğumuzda pazarcılar genellikle pahalı olduğunu düşündükleri ürünlerin yarım kilogram fiyatını söylemeyi tercih ediyor. Akşam üzeri isefiyatlar biraz daha düştüğü için pazarda yoğunluk öğle saatlerine göre arttı.
Vatandaşların en çok tükettiği ürünlerin başında domates ve salatalık geliyor. Domatesin kilogram fiyatı pazarda 12-25lira arasında değişirken, salatalık da 15-20 liradan satılıyor. Görüştüğümüz pazarcı esnafı, geçen haftaya göre salatalık, domates fiyatlarının aynı düzeyde seyrettiğini açıklıyor.
‘50 kg satamıyoruz’
Pazarda bu hafta fasulyenin kilogramı 50 liradan, bamyaise 70 liradan satılıyor. Fasulyenin önceki haftalarda 60-65 lira düzeyinde olduğunu belirten pazarcı esnafı, bu hafta fasulyede fiyatların gerilediğini belirtiyor. Başka bir esnaf ise, “Fasulyeyi bugün halden 46 liraya aldım. Günde normalde 300-400 kilogram fasulye, bamya satma zamanı. Ama vatandaşın alım gücü de yok. Neredeyse 50-60 kilogram bile satamıyoruz” diye konuştu. Bazı pazarcılar isenakliye ücretleriyle fiyatların arttığını, farklı semtlerdeki pazarlarda fiyatların farklı olabildiğini dile getiriyor.
Pazarın yanı başındaki fiyatlar
Pazarın yakınında bir markette de fiyatları inceledik. Markette sebze meyve fiyatlarının pazara göre daha yüksek olması dikkat çekti.
Kışlık hazırlığı başlıyor
Kışlık konserve hazırlığı da önümüzdeki günlerde başlıyor. Ancak vatandaşlar hâlâ salça yapmak için domatesin fiyatının biraz daha düşmesini beklediklerini söylüyor. Domates fiyatları tezgâhlarda cinsine göre değişiklik gösterirken 12 liradan başlayıp 25liraya kadar tüketiciye sunuluyor. Pazarda alışveriş yapan bir vatandaş, “Geçen yıl fiyatlar iyiydi. Şimdi kışlık konserve hazırlığını nasıl yapacağım diye düşünüyorum. Beş kişilik bir aileyiz, bakalım bu kışı nasıl geçireceğiz. Genelde bütün konservelik ürünlerimi yazdan hazırlar, kış aylarında da yalnızca kışlık ürünleri almaya pazara gelirdim. Şu an kavun alırken bile iki kere düşünüyorum” dedi.
Kış meyvesi daha ucuz
Önceden ‘meyve-sebze mevsiminde ucuz olur’ denilirdi. Ancak şu an bazı kış meyvelerinin marketlerde yaz meyvelerinden ucuz olduğu gözlemleniyor. Örneğin bazı marketlerde kış meyvesi de olarak bilinen portakal 25 liradan satılırken, kiraz gibi yaz meyveleri 40-50 liradan satışa sunuluyor. İstanbul Halciler Derneği (HALDER) Başkan Yardımcısı Muhittin Baran, bunun sebebini arz-talep olarak açıklıyor. Baran, “Örneğin, kiraz bu yıl ihracata fazla gitmedi, yaylalarda ya da yüksek rakımlı bölgelerde ekilen kirazlar bu yıl çoğunlukla iç piyasaya girdi. Geçen yıl da narenciyede hasadın fazla olması sebebiyle ürünler soğuk hava deposuna atıldı. Bu portakallar valencia cinsi sıkmalık olanlar. Bu ürünler depolardan geliyor, talep de az olunca fiyat düşüyor. Örneğin, geçen yıl santamaria cinsi armut boldu, bu yıl az, bu nedenle fiyatlar da yüksek” dedi.